GHB KWAS = 4-HYDROKSYMASŁOWY - "pigułka gwałtu"

Kwas gamma-hydroksymasłowy to organiczny związek chemiczny, który występuje w ośrodkowym układzie nerwowym wszystkich ludzi. Często jednak bywa wykorzystywany niezgodnie ze swoim przeznaczeniem...


Oprócz szerokiego zastosowania medycznego w walce z bezsennością, narkolepsją czy użycia jako środka dopingującego kwas GHB stanowi również narkotyk rekreacyjny zaliczany do substancji psychoaktywnych. Działanie jego sprowadza się przede wszystkim do utraty świadomości, problemów z akomodacją, amnezją i dusznościami co powoduje, że najczęściej stosowany jest w anestezjologi.

W piątkowy wieczór, po ciężkim tygodniu pracy GHB bywa używany przez jego sympatyków w celu lepszego odprężenia, pobudzenia, wprowadzenia się w stan euforii. Działanie GHB jest zależne od przyjętej dawki. Do 1,5 grama GHB skutkuje podobnym działaniem do alkoholu etylowego. Po zwiększeniu dawki do 3 gramów osoba spożywająca jest pobudzona, rozweselona, pozbawiona samokontroli, otwarta towarzysko, jednak w tym wypadku pojawia się możliwość mdłości, zawrotów głowy. Przekroczenie dawki 3 gram skutkuje utratą przytomności, sennością, zanikiem pamięci z amnezją a nawet drgawkami w niektórych może doprowadzić nawet do śmierci organizmu.

GHB obok flunitrazepamu i ketaminy jest jedną z najczęściej stosowanych substancji jako tabletki gwałtu (date rape drugs). Wówczas podawana dawka przekracza 3 gramy, w tym wypadku wykorzystywane jest działanie prowadzące do utraty przytomności. Wykrycie tego kwasu w organizmie (w pobranej krwi) jest bardzo trudne ze względu na to, że w trakcie metabolizmu rozkłada się on do dwóch najprostszych substancji, mianowicie dwutlenku węgla i wody. Na polskim rynku dostępne są testy jednorazowe, w postaci karty kredytowej umożliwiające wykrycie GHB np. w drinku. Po naniesieniu napoju na okienko, w przypadku obecności GHB powinno się ono zabarwić na ciemny kolor (drink w ciemnym kolorze może utrudnić a nawet uniemożliwić poprawne wykonanie tego testu). Na pomoc w bronieniu się przed "zatrutym drinkiem" przychodzą firmy farmaceutyczne, które postanowiły, że do preparatów zawierających kwas GHB (mogących posłużyć jako pigułka gwałtu) dodają niebieski barwnik. W takiej postaci tabletka wprowadzona do napoju uwolni barwnik i zabarwi go na kolor niebieski.